روانشناسی نقاشی کودکان(1)
نقاشی کودک شما نشانگر شخصیت اوست همین خط خطی های ساده پر از حرف
است خط های عمودی افقی نوع و حتی مقدار رنگی که استفاده میکند نوع شکلی
که به روی کاغذ ترسیم میکند همه و همه نشانگر شخصیت اوست
برای مطالعه به ادامه مطلب بروید
کبوترانه به نقل از جام جم نوشت :روانشناسان
به طرق مختلف درباره کودکان تحقیق کرده اند که یکی از مهمترین آنها تجزیه و تحلیل
نقاشی های کودکان است. نقاشی، کودک را در مراحلی که حواث اطراف خود را دسته بندی و
عرضه می کند و روند تکامل یافته ای را از زمان خط خطی کردن ساده تا زمانی که خطوط
معنی دار و مبتنی بر قوانین پرسپکتیو و شالوده منطقی را رسم می کند می توان چیزی
شبیه خواب و رویا معنی کرد. نقاشی مانند خواب و رویا به کودک فرصت می دهد اطلاعات
و اعمالی را که از دنیای بیرون کسب می کند از هم جدا و سپس آنها را دوباره تنظیم
کند.
در نقاشی همانند خواب و رویا کودک خود را از ممنوعیت
ها رها کرده در حالی ناخدا آگاهانه درباره مسائل، کشفیات و مشکلات و دلهوره هایش
صحبت می کند. به همین دلیل اگر آموزش نقاشی را بر پایه تصحیح نقاشی قرار دهیم در
آن به کودکان از سنین پایین کمترین کپی و تقلید کردن از مدل را بیاموزیم مرتکب
اشتباه شده ایم. در نقاشی کودک خطی که بر تصویر صورت برادر کشیده است یا حذف شدن،
به کارگیری رنگ خاص، از میان بردن یا بیش از حد بزرگ جلوه دادن بعضی حوادث، همگی
حکایت از نشانه ها و علائمی می کند که دارای معانی روشن هستند و بزرگسالان با کمی
شناخت و دقت قادر به مشاهده و تعبیر آن می شود.
کودک یک ساله مداد را در دست می گیرد ولی به سهولت
نمی تواند روی کاغذ خط بکشد.مداد را روی کاغذ می کوبد و سرانجام کاغذ را پاره می
کند). کرانی و مارتین می گویند: « توانایی ترسیم خطهای افقی قبل از خطهای عمودی
ظاهر می شود (
-کودک 18 تا 20 ماهه موفق به کشیدن خط می شود.
- در 2 سالگی خطهای دایره ای یا زاویه دار ظاهر می شود.
- در 2 سال و نیمی به علت افزایش قدرت عضلات، وقتی خطی
را رسم می کند با چشم مراقب است که خط از محدوده تعیین شده خارج نشود.
- در 3 سالگی فقط لذت بردن از حرکت یا فشار مداد روی
کاغذ نیست، بلکه مایل است احساسات درونی خود را که در ارتباط با تجربه های زندگی
کوتاه است را بیان کند. در 3 سالگی خطهای عمودی را بیشتر از افقی رسم می کند. خط
عمودی بیانگر اظهار وجود کودک است و توسعه آن نشان می دهد کودک از وجودش آگاه است.
در اواخر 3 سالگی شروع به کشیدن اشکالی شبیه خانه یا خورشید می کند.
- در 4 سالگی خط نگاری های او جمع می شود و حتی برای
بزرگسالان نیز معنا پیدا می کند.
- در 5 تا 6 سالگی امکان دستیابی کودک به درک حروف
الفبا یا نوشتن که بیشتر از رسم و نقاشی جنبه آموزشی دارد، فراهم می شود.
رنگها:
بین نقش رنگ و زندگی عاطفی کودک با در نظر گرفتن
دوران تکاملی او یک حالت متوازی است.
- 3 تا 6 سالگی کودک بیشتر تحت تأثیر فشارهای درونی است،
بنابراین علاقه وافری به استفاده از رنگ دارد و آن را مقدم بر شکل ظاهری می داند
ولی به تدریج که سن او بالا می رود از وابستگی اش به رنگ کم می شود و علاقه او به
تقدم شکل بر رنگ فزونی می یابد.
- هر قدر کودک کوچکتر باشد رنگ های زنده تر را به کار
می برد. در کودکستان کودکان ترجیح می دهند رنگ های گرم و تند استفاده کنند و فقط
کودکانی که در خانه تحت نظارت شدید هستند رنگ های سرد را انتخاب می کنند که علت
اصلی به مشکلات عاطفی و روانی مربوط می شود.
- فقدان رنگ در تمام یا قسمتی از نقاشی نشانگر خلاء
عاطفی و گاهی دلیل بر گرایش های ضد اجتماعی است.
- کودکان سازگار در نقاشی هایشان به طور متوسط از 5 رنگ
مختلف استفاده می کنند.
- کودکان گوشه گیر یا آنها که ارتباط با دنیای خارج را
دوست ندارن از یک یا دو رنگ بیشتر استفاده نمی کنند.
- علاقه واقعی کودک به رنگ زمانی شروع می شود که او سعی
در کشیدن شکلهایی می کند. این مرحله تا 7 یا 8 سالگی به درازا می کشد. کودک برای
استاده از رنگ ها فقط تحت تأثیر احساسات خود قرار دارد. مثلا ممکن است چمن را بنفش
بکشد چون هم می خواهد چمن را نشان دهد و هم از رنگ بنفش خوشش می آید.کودک در حین
بزرگ شدن به تدریج ارتبازط میان اشیا و رنگ حقیقی آنها را درک می کند، ولی بدو امر
این موضوع فقط در مورد چیزهایی است که برایش ارزش عاطفی دارند؛ مثلا اگر مادرش
موهای بور داشته باشد هر زنی را که می کشد موهایش را بور می کند زیرا این رنگ
برایش انباشته از نیروی عاطفی است.
نماد رنگها:
رنگ ها تحت تأثیر عوامل جسمی و روانی و در فرهنگ های
مختلف دارای معانی خاصی است. در قبایل موزامبیک رنگ سیاه رنگ خوشی و شادی و قرمز
تقریباً در همه جا معنای قدرت را القا می کند, زیرا با خون که به معنای زندگی است
هم رنگ است.
در مذهب اهالی تبت و مردم مسیحی نماد عفت و پاکی
زنانه، رنگ آبی است که نشانه صلح نیز هست. در کابوکی ژاپن رنگ قرمز نشانگر شیطان و
ابلیس، رنگ سفید و طلایی مخصوص رهبانیت الهی است. رنگ زرد نشان دهنده شادمانی است،
رنگ آبی نشانگر ترس و غم و رنگ سبز نشانگر بوالهوسی است.
از نظر روانی 2 گروه رنگ های گرم ( قرمز، زرد و
نارنجی ) و رنگ های سرد ( سبز، آبی و بنفش ) با هم تفاوت عمیق دارند. رنگ های گرم
تحریک کننده، سبب فعالیت و جنب و جوش، الهام دهنده روشنی و شادی زندگی و مولد حرکت
هستند. در حالی که رنگ های سرد حالت های انفعالی، سکون، بی حرکتی و تلقین کننده غم
و اندوه هستند. رنگ های خنثی ( خاکستری ) مبین درونگری، استدلال، خودمختاری و حمله
وری و تمایل به آغشته سازی است.
رنگهای سرخ در ابتدا مورد توجه کودکان خردسال است.
بعد ها مبین فعالیت های غیر دوستانه و پرخاشخویی می شود.
آنها که قواعد و قوانین را به درستی قبول ندارند ولی
می کوشند تا خود را با آن منطبق کنند و دیگر آنها که از نظر رشد و تکامل به مرحله
درک قوانین و قواعد اجتماعی رسیده اند و می کوشند در عمل آنها را به کار برند, از
آبی استفاده می کنند.
رنگ سیاه منع، ترس، تشویق، وسواس و اضطراب است. رنگ
نارنجی آرامش و خوشی را به یاد می آورد.
رنگ سبز گویای عکس العمل علیه نظام های خشک و طاقت
فرساست. رنگ بنفش تمایلات درهم و برهم و نامتجانس را نشان می دهد.
ادامه دارد...
ذکر منبع فراموش نشود...!
